Ana Sayfa : HASTA BİLGİLENDİRME : Nasıl işitme cihazı alabilirim - Levent Küfeciler

Nasıl işitme cihazı alabilirim - Levent Küfeciler

Nasıl işitme cihazı alabilirim?

İşitme kaybı neden önemlidir?
İşitme kaybı insanların birbirleri ile iletişim kurmalarını ve sosyalleşmelerini engelleyen en önemli sağlık problemlerinden birisidir. Yapılan araştırmalara göre ülkemiz nüfusunun %2,7 si işitme kayıplı olarak hayatını sürdürmektedir. Dünya üzerinde ise 250 milyon işitme kayıplı insan bulunduğu bildirilmiştir. TUİK 2010 istatistik sonuçlarına göre ülkemizde işitme kayıplı olanların cihaz kullanım oranı %3,7.

İşitme kaybı olduğu zaman sadece etrafımızdaki sesleri duymamız azalmaz. Konuşmalardaki tonlamalar, vurgular, tınılamalar, ritimler, melodiler ve müzik yani işitmeden duyulan haz ortadan kalkmaktadır. Bu nedenle işitme kayıplı insanların yaşam kalitelerinde düşme ve psikolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır. Arka planda gürültü olduğunda konuşmaları anlamada zorluklar, kulak çınlaması ve işitebilmek için verilen fazla çaba dolayısı ile yorgunluklar oluşabilmektedir.

Doğru işitme cihazı verilmesinin önemi
İşitme kayıplı kişilere işitme kaybının tipi derecesi ve konfigürasyonuna bağlı olarak en uygun cihazın verilmesi gerekmektedir. İşitme cihazı uygulamaları temelde aynı olmasına rağmen bütün yaş gruplarında kendine özgü özellikler taşır.

Eksik ve yanlış yapılan uygulamalar sonucu hasta mutsuz olabilir hatta işitme kaybı ilerleyebilir. Diğer dikkat edilecek bir konu ise cihaz seçiminde hastanın sosyal yaşantısına, ekonomik durumuna, yaşam koşullarına, iş yeri durumuna ve kişinin psikolojik durumuna dikkat etmek gerekmektedir. Bu özelliklere dikkat ederek hastalara sesleri en rahat duyabilecekleri seviyede ayarı yapılmış işitme cihazı verilmelidir.

İşitme cihazını kullanımına kim karar verir?
İşitme kaybı olan kişinin kaybına uygun olan işitme cihazı kullanması gerekmektedir. Kulak burun boğaz hekimi tarafından otolojik muayenesi yapılan hasta işitme testleri yapılmak üzere odyolog/odyometrist/odyoloji uzmanına yönlendirilir. Burada gerekli testleri yapılan hastanın işitme kaybı derecesi ve tipi belirlenir işitme cihazı gerekli olup olmadığı ve gerekiyorsa cihazın özelliği KBB uzmanına bildirilir. KBB uzman hekimi tarafından reçete edilip cihaz raporu verilen hasta işitme cihazı kullanabilir.

Ne zaman işitme cihazı kullanmalıyım?
Odyogram sonuçlarında saf ses ortalamasına göre;

1. 20-35 dB...Özel durumlarda işitme cihazı verilmeli
2. 35-55 dB...Mutlaka işitme cihazı verilmeli
3. 55- 80 dB...En çok yarar gören alan
4. 80ve üzeri dB...en çok ihtiyaç; en az yara gören alandır.

Nasıl cihaz alabilirim?
Ülkemizde işitme cihazı alabilmek için mutlaka kulak burun boğaz hekiminin hastanın işitme cihazı kullanması gerektiğini belirten reçete yazması ile gerekmektedir. Hasta sosyal güvenlik kurumundan almayacaksa bu reçete ile cihazını alabilir. Cihaz alımını sosyal güvenlik kurumu ile yapacaksa ise 1 ‘i kulak burun boğaz hekimi olmak üzere 3 hekimin imzasının bulunduğu işitme cihazı sağlık kurul raporu çıkarması gerekmektedir. SGK kurumunun ödeme yapabilmesi için Nisan 2015 tarihinde Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) işitme cihazı ile ilgili düzenlemeleri yapmıştır. SUT tebliğine göre;

İşitme cihazlarında bulunması gereken özellikler (SUT2015)

1. Dijital programlanabilir olmalı
2. Otomatik veya manuel ses kontrol sistemi
3. Maximum çıkış kontrol sistemi
4. Kazanç kontrol sistemi olmalı

 Hangi testlerle cihaz verilir (SUT 2015)
   ABR 

1. Tonal ABR olmalı
2. Alçak frekans(500,1000 Hz) ve yüksek frekans(2000,4000 Hz) gruplarından birer frekans olmak üzere en az 2 frekans

  Saf ses odyometrisi:

1.   500,1000,2000,4000 Hz hava yolu ve 500, 1000,2000 Hz frekanslarında kemik yolu işitme eşikleri ve SD skoru içermeli
2. 8 yaş üstünde SD yapılamıyorsa tıbbi gerekçe yazılmalı

Ne kadar kayıpta cihaz verilir (SUT 2015)
                                                           0-18 yaş
   Saf ses odyometrisi:

1.  İyi işiten kulak saf ses ortalaması(500,1000,2000,4000) en az 26 dB ve üzeri olmalı

   Davranım odyometrisi:

1. Ortalama (500,1000,2000) 35 dB ve üzeri olmalı

   Tonal ABR:

1. Eşik ortalaması 30 dB ve üzeri olmalı
2. Bilateral işitme kaybında mutlaka çift cihaz verilmeli

                                   18 yaş ve üzeri
Saf ses odyometrisi:

1. İyi işiten kulak 500,1000,2000,4000 Hz frekanslarından kötü olan 3 frekansın ortalamasının en az 40 dB ve üzeri olması

Tonal ABR:

1. Eşik ortalaması 40 dB ve üzeri olmalı

Diğer maddeler (SUT 2015)

1. Yetişkinde çift cihaz verilebilmesi için tek kulakta en az 6 ay cihaz kullanımı sonucu SD skorunda %20 artışın olması raporda belirtilmeli
2. 0-18 yaş arası çocuklarda progresif işitme kaybı varsa raporda belirtilmek şartı ile 5 yıldan önce cihaz verilebilir.
3. İşitme cihazı sağlık kurul raporu ve odyolojik test sonuçları 4 ay geçerlidir.
4. İşitme cihazı kulak kalıbı yenileme tek KBB uzman raporu ile karşılanır. İlk kez cihaz alımında kalıp ücreti karşılanmaz.

Levent Küfeciler
Odyoloji Uzmanı
Bakırköy Dr.Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi